پایان نامه تخمین ورشکستگی با استفاده از مدل فولمر

مقدمه

از دیدگاه نظریه های کلان اقتصادی، انباشت سرمایه فیزیکی یکی از شرایط لازم برای توسعه اقتصاد ملی است. آدام اسمیت پایه گذار اقتصاد کلاسیک، سرمایه را عامل اصلی تعیین کننده تعداد مفید نیروی کار دانسته است. به این معنا که بکارگیری نیروی کار در فرآیند تولید به میزان سرمایه موجود بستگی دارد و انباشت سرمایه در تعیین میزان افزایش ستاده کل و ستاده سرانه نیروی کار، نقشی اساسی دارد. به طریق اولی، بر اثر گسترش زمینه های افزایش تولید و بهره وری در اقتصاد ملی، میزان پیشرفت اقتصادی جامعه با میزان سرمایه گذاری انجام شده در آن رابطه همسو و متناسب دارد. حال اگر این سرمایه گذاریها در فرصتها و مکان های نامناسب سرمایه گذاری شوند و یا بنحوی از آنها استفاده شود که کارائی لازم را نداشته باشند، عملاً باعث لطمه دیون اقتصاد ملی خواهد شد.

شرکتهایی وجود دارند که از مشکلات مالی و عملیاتی رنج می برند و از نظر فعالیت عملیاتی و تامین نقدینگی و سرمایه در گردش دچار بحران می باشند. این شرکتها از نقطه نظر تحلیلگران مالی و اقتصادی یا از قبل ورشکسته اند و یا در آینده ورشکسته خواهند شد و طبق قوانین، مراحل قانونی ورشکستگی برای آنها باید اجرا شود. موضوع اینست علیرغم نظر تحلیل کنندگان، این شرکتها همچنان به روند فعالیت خود ادامه میدهند.

از آنجا که بازار سرمایه در ایران جوان است و به عنوان یک بازار کارا مطرح نمی باشد، تحقیقات علمی می تواند بیانی تئوریکی برای این بازار پایه ریزی نماید تا اطلاعات منتشره از سوی بورس اوراق بهادار تهران در تصمیم گیری های صاحبان سرمایه و سرمایه گذاران بالقوه مفید باشد. لذا باید سعی کرد ابزارهای مفیدی جهت تصمیم گیری در اختیار استفاده کنندگان از اطلاعات بازار سرمایه، قرار گیرد. یکی از این ابزارها، مدلهای پیش بینی کننده ورشکستگی می باشند که می توانند مفید 3 باشند. در این تحقیق سعی شده است امکانسنجی استفاده یکی از این مدلها (مدل فولمر) جهت پیش بینی ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مورد بررسی قرار گیرد.

تجزیه و تحلیل ساختار سرمایه

مقدمتاً باید گفت هر نسبتی که برای پیش بینی ورشکستگی و یا پریشانی مالی مورد استفاده قرار گیرد تنها دلالت بر نشانه های دارد که می باید رسیدگی ها دیگری در تکمیل آن انجام شود تا بتوان به نتیجه ای قابل اعتماد رسید.

در تجزیه و تحلیل خطر مالی از دو روش استفاده می شود. در یک روش کارهای انجام می گردد که هدف از آنها پاسخ به این سئوال است که آیا پیش بینی می شود در آینده و یا در مدتی معین واحد مورد رسیدگی دچار ورشکستگی شود؟ در روش دوم به تحلیل خطراتی کوچکتر مبادرت می شود که در واقع از پریشانی مالی (Distress Financial) ناشی می گردد. به تعبیر دیگر، خطرات نوع دوم از مسائل و مشکلاتی تشکیل می شوند که هر گاه اصلاح و رفع و رجوع نگردند خطر نوع اول یعنی ورشکستگی را بوجود می آورند.

بررسی نسبتها به منظور پیش بینی ورشکستگی از بحران اقتصادی آمریکا در دهه 1930 شروع شد. در آن زمان دو پژوهشگر آمریکائی (winkor & Smith) سوابق 183 شرکتی را که گرفتار نابسامانی مالی شده بودند مطالعه و 21 نسبت از ارقام مختلف صورتهای مالی آنها را برای ده سال گذشته محاسبه کردند و به این نتیجه رسیدند که دقیق ترین و قابل اعتمادترین نسبتی که روند نامطلوب آن می تواند دلالت بر ورشکستگی کند عبارت است از نسبت سرمایه در گردش به جمع دارائیها. بحران اقتصادی آن زمان ایجاب می کرده است که به این نسبت که حاکی از رجحان نقدینگی است توجه شود. متعاقب آن پژوهشگر دیگری فیتزپاتریک Fitzpatrick شرکت ورشکسته را انتخاب و از مقایسه 12 نسبت صورتهای مالی آنها در طی 5 سال فعالیت با 19 شرکت سودآور و موفق، به این نتیجه رسید که همه نسبتها کم و بیش دلالت بر پریشانی مالی شرکتهای ورشکسته میدادند منتها بهترین نسبتهایی که می توانند نابسامانی را از پیش اعلام کنند عبارتند از دو نسبت 1 -بازده سرمایه 2 -حقوق صاحبان سرمایه یا ارزش ویژه به جمع بدهی.

روشهای کنونی پیش بینی ورشکستگی

در پیشبینی ورشکستگی از دو روش کلی استفاده می شود: یکی استفاده از شاخصهای کلیدی (indicators Key) و دیگری تحلیل بنیادی (analysis fundamental) .فرض این دو روش در این است که شاخصهای کلیدی، ورشکستگی قریب الوقوع را نشان می دهد در صورتیکه تحلیل بنیادی با احتمال ورشکستگی را بین دو تا پنج سال آینده پیش بینی می کند ولی باید گفت که درجه افت تحلیل بنیادی کمتر از شاخصهای کلیدی است. بعضی از شاخصهای کلیدی را که میتوان در پیش بینی ورشکستگی مورد استفاده قرار داد عبارتند از:

1 -فزونی جمع بدهی به جمع دارائی

2 -بیشتر بودن بدهی جاری از دارائیهای جاری

3 -تجزیه مکرر سفته های موعد رسیده و تسهیلات کوتاه مدت بانکی

4 -صدور چکهای وعده دار و تجدید آنها و سررسید

5 -موکول بدهی و قصور در واریز آنها

6 -کمتر بودن وصولی های نقدی از مبالغ لازم برای پرداخت تعهدات، در بودجه نقدی

مؤسسه ممکن است برای آنچه مطلوب به نظر میرسد دلیل یا دلایل قانع کننده ای داشته باشد. مثلاً تجدید سفته های موعد رسیده و تسهیلات کوتاه مدت بانکی ممکن است بدلیل استفاده از پائین بودن بهره و هزینه وام و به منظور انتفاع بیشتر باشد که مسلماً شاخص نامطلوب محسوب نمی شود.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات

مقدمه

تشریح و بیان موضوع

ضرورت انجام تحقیق

اهداف اساسی تحقیق

کاربرد نحقیق

فرضیه های تحقیق

روش انجام تحقیق

جامعه و نمونه آماری

تعریف واژهها و اصلاحات تخصصی بکار رفته در تحقیق

چارچوب فصول آتی

فصل دوم: ادبیات موضوعی

مقدمه

اطلاعات حسابداری و تصمیم گیری

فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران

تاریخچه نسبتهای مالی

کاریرد نسبتهای مالی برای اهداف پیش بینی

اهداف تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی

تجزیه و تحلیل ساختار سرمایه

روشهای کنونی پیش بینی ورشکستگی

استفاده از شاخصهای کلیدی

تحلیل بنیادی

نظریات مختلف پیرامون ساختار سرمایه

منشاء تاریخی ورشکستگی

تاریخ ورشکستگی در ایران قبل از تصویب قانون تجارت

سوابق قانونگذاری در حقوق ایران

قوانین ورشکستگی در سایر کشورها

عوامل مشکلات مالی

عوامل ورشکستگی

تمایلات یا گرایشات به طرف ورشکستگی

تحلیل روند

تحلیل عملیات حسابداری

تحلیل مدیریت

اهمیت پی شبینی ها

سایر عوامل

تئوری ورشکستگی و تحقیقات انجام شده

تحقیقات خارجی

تحقیقات داخلی

تئوری جدید ورشکستگی

مکانیسم تئوری کنترل

توانایی پرداخت بدهی و قدرت نقدینگی

خلاصه

فصل سوم: روش و ساختار تحقیق

مقدمه

موضوع تحقیق

روش تحقیق

جامعه و نمونه آماری تحقیق

جمع آوری اطلاعات

روش تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات

مبانی نظری متغیرهای مدل

نتایج مدل

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نتایج و پشنهادات

مقدمه

اطلاعات حاصل از نمونه گیری

نتایج فرضیات تحقیق

فرضیات

محاسبه متغیرهای مدل

نتایج تحقیقات

آزمون فرضیات یکسال قبل از سال مبنا

آزمون فرضیات دوسال قبل از سال مبنا

نتیجه گیری

پیشنهادات تحقیق

پیشنهادات برای تحقیقات آتی

منابع و ماخذ

پیوست

چکیده

فهرست جداول